Duiding verkiezingsuitslag

Voorzitter,

Ik wil mijn bijdrage vanavond beginnen met de constatering dat dankzij de inzet van vele vrijwilligers en medewerkers van de gemeente de verkiezingen goed zijn verlopen. Een compliment dan ook voor de organisatie van deze megaklus, die onder lastige omstandigheden haar taak moest uitvoeren. Bij deze dan ook namens mijn partij onze welgemeende dank voor hun werk en inzet.  

Dan onze duiding van de verkiezingsuitslag. Voorzitter, ik kan u vanavond met trots zeggen dat de VVD de enige landelijke partij is die gewonnen heeft tijdens de GRV in Olst-Wijhe. Daarbij ga ik er gemakshalve van uit dat de PvdS een lokale partij is. De VVD heeft in tegenstelling tot CDA, PvdA, GL en D66 de GRV met winst afgesloten. Gezien de landelijke trend en de uitslagen van de VVD in gemeenten om ons heen een resultaat om trots op te zijn. Wij zijn blij dat de koers van onze fractie herkend en gewaardeerd wordt en, mede dankzij een goede campagne, ook beloond is door de kiezer. De VVD Olst-Wijhe is nu al drie verkiezingen op rij een stabiele factor en dat is belangrijk in een tijd waarin het politiek spectrum dynamisch en aan verandering onderhevig is.  

Dan een paar andere zaken van onze kant. Allereerst de opkomst. Die is helaas  lager dan vier jaar geleden. Nu 55 procent, in 2018  bijna 60 procent. Het heeft niet zoveel zin om vanavond te speculeren over de oorzaken hiervan, maar laat ik er dit kort over zeggen: ons land kent vele kloven en de kloof tussen politiek en potentiële kiezer is er helaas daar één van. Wij gezamenlijk, dus alle partijen, zullen ons de komende jaren opnieuw en met veel energie moeten inzetten om die kloof op z’n minst niet groter te laten worden. 
Voorzitter, democratie is geen vast gegeven en vergt voortdurend onderhoud. De huidige situatie in Oekraïne laat zien hoe belangrijk het is om in vrijheid en geborgenheid te kunnen leven. En ja, er valt zeker het nodige af te dingen op het democratisch model, maar laat ik dit onderwerp afsluiten met de constatering dat het het minst slechte politiek-bestuurlijke systeem is dat we kennen.  

Dan de campagne richting de verkiezingen van 14, 15 en 16 maart. Terugkijkend was dat een lastige periode. In februari was het beeld nog dat er door de coronamaatregelen niet veel mogelijk was, na de verregaande versoepelingen half februari kon er ineens meer dan gedacht. Totdat Rusland op 24 februari jongsleden Oekraïne binnenviel en zorgde voor een grauwsluier over de verkiezingen en daarmee over alle geplande activiteiten en evenementen. Al met al dus een campagnetijd met obstakels die zich lastig laat vergelijken met eerdere campagnes. De VVD kijkt met een tevreden gevoel terug op de centrale afspraak we als gezamenlijke partijen voorafgaande aan de verkiezingen hebben gemaakt, namelijk: duidelijk en scherp op de inhoud en zacht op de relatie. In het evaluatie-overleg van vorige week met de lijsttrekkers op Den Nul hebben we geconstateerd dat het ‘duidelijk op de inhoud’ wel een verbeteringsslag kan gebruiken. Dat ligt overigens niet altijd aan de partijen, zoals bijvoorbeeld bleek tijdens de door het Nut georganiseerde lijsttrekkersdebat. Ondanks de zorgvuldige voorbespreking was van een debat nauwelijks sprake en de gebrekige techniek heeft mij en andere lijsttrekkers die avond bijzonder gestoord. Het onderdeel ‘zacht op de relatie’ is daarentegen goed overeind gebleven. Hier in Olst-Wijhe gelukkig geen ‘Haagse taferelen’ waarin lijsttrekkers elkaar voor rotte vis uitmaakten en partijen elkaar via social media aanvielen. Het was en bleef beschaafd tot enkele speldenprikken. Wellicht dat sommige inwoners de campagne wel heel braaf, lief en kabbelend vonden, ik vind het mooi te constateren dat we ons in Olst-Wijhe niet hebben verlaagd tot moddergooien, jij-bakken en onder-de-gordel-acties.  

Dan de uitslag. Voorzitter, ik heb zojuist kond gedaan van het feit dat ik trots ben op de goede en stabiele uitslag van de VVD. Verder constateer ik dat de uitslag in Olst-Wijhe redelijk de landelijke trend weerspiegelt: de lokale partijen  winnen, het CDA verliest een zetel, hoewel dat een dubbeltje op z’n kant was, en de overige landelijke partijen verliezen licht, waarbij het zetelverlies van D66 Olst-Wijhe een beetje tegen de landelijke trend ingaat. Jammer voor nestor Brandsma die het de komende vier jaar nu in z’n eentje moet doen. Ik benijd hem niet. 
Met de komst van de PvdS telt de gemeenteraad van Olst-Wijhe zeven partijen. Dat waren er tot de verkiezingen van 2014 nog maar vier. Ook hier in Olst-Wijhe zien we daarmee verdere versnippering van het politieke landschap die we ook landelijke in de Tweede Kamer zien. De vraag is of ‘de’ politiek en ‘de’ kiezer hier iets mee opschieten. Hoezeer ik collega Vierwind zijn overwinning, ook gun, het wordt mijns inziens door het toenemende aantal partijen steeds lastiger om raadsbreed tot afspraken te komen, laat staan dat raadsvergaderingen er met de inbreng van zeven partijen korter op worden….  

Voorzitter, ik kom tot afronding. Het politieke landschap in Olst-Wijhe heeft na 16 maart geen revolutie ondergaan, maar een evolutie. In die evolutie is de VVD al jarenlang een stabiele factor. Dat zullen wij de informateurs dan ook zeker meegeven als wij hen komende week spreken. De VVD zal dan ook duidelijk maken dat ze net als de afgelopen acht jaar bereid is bestuursverantwoordelijkheid te nemen. 

 Er staat de gemeente de komende vier jaar grote uitdagingen te wachten; op het gebied van bouwen, op het gebied van het voeren van een solide financieel beleid, lastendruk, werkgelegenheid, de inrichting van ons vitale platteland en ga zo maar door. De afgelopen vier jaar kenmerkten zich door een bijna permante crisis van heroverweging, Corona tot nu de oorlog in de Oekraïne en alle gevolgen die daar -ook voor de langere termijn- mee gepaard gaan.  

Voorzitter, ik wens ons allen daarom naast veel wijsheid, kracht, enthousiasme, humor en stabiliteit dan ook relatieve rust toe de komende vier jaar waarin we gezamenlijk kunnen werken aan een duidelijke agenda die past bij de financiële rekbaarheid van onze gemeente en de ambitie die we allen hebben om deze gemeente nóg mooier te maken. 
En voorzitter, met z’n allen doen we dat liever lokaal, maken we van Olst-Wijhe ons thuus, door menselijk, eerlijk en duurzaam te handelen, door te durven doorpakken, geven we elkaar de sportieve vijf, zodat Olst-Wijhe goed blijft, en nóg beter wordt. Ik dank u wel.